قراردادهای (مؤجّل) آتی در بورس اوراق بهادار
نویسندگان
چکیده
یکی از انواع ابزارهای مشتقه، قراردادهای آتی (مؤجّل) است که در تجارت و دادوستد و به خصوص در بازار بورس اوراق بهادار به عنوان ابزاری برای پوشش ریسک ناشی از نوسانات قیمت به کار می رود. قراردادهای آتی شباهت زیادی به معاملات سلف دارد و تنها وجه تمایز آن از معاملات سلف آن است که در قراردادهای آتی، ثمن نیز مانند مبیع مؤجّل می باشد. در قراردادهای آتی یکی از طرفین متعهد می شود دارایی موضوع قرارداد، یعنی دارایی پایه را که می تواند کالا، ارز، اوراق بهادار، و یا شاخص سهام باشد، در تاریخ معیّنی در آینده تحویل دهد و قیمت آن را دریافت کند و طرف مقابل هم متعهد می شود دارایی پایه را با همان مشخّصات، تحویل گرفته و بهای مشخّص شده را بپردازد. برای الزام طرفین به انجام تعهداتشان، اتاق پایاپای بورس مبلغی را به عنوان وجه تضمین از آنها می گیرد و باید متناسب با تغییرات قیمت، آن را تعدیل کنند. وجه تمایز این قراردادها با پیمان آتی، استاندارد بودن آنهاست که کیفیت و کمیت کالاها مشخص می گردد. علماء و دانشمندان حوزه و دانشگاه قراردادهای آتی را در قالب قراردادهای معین در فقه مانند بیع کالی به کالی، استصناع، عربون، صلح و مانند آن مورد بررسی قرارداده اند لکن این قرارداد ذیل هیچ یک از انواع قراردادهای معیّن قرار نمی گیرد و باید آن را عقدی مستقل به شمار آورد. هم چنین عده ای نیز این قراردادها را قمار دانسته اند یا این که حکم به ربوی بودن این قراردادها کرده اند و آن را نامشروع و باطل شمرده اند ولیکن طبق ادله و مستندات عقلی و نقلی در قرارداد آتی قمار و ربا راه نداشته و شبهۀ نامشروع بودن آن وارد نمی باشد و به استناد آیۀ (أحلّ الله البیع) این نیز در زمرۀ معاملات صحیح و مشروع قرار می گیرد. قرارداد آتی با استناد به آیۀ (أوفوا بالعقود) جزء عقود لازم می باشد و از دیگر ویژگی های آن تشریفاتی، عهدی و معوّض بودن آن است.
منابع مشابه
بررسی حقوقی- فقهی قراردادهای آتی در بورس انرژی
در سالهای اخیر ابزارهای مالی متنوعی طراحی و در بازارهای نفت عرضه گردیده است. هدف از طراحی آنها بهبود مدیریت ریسک پر تفوی و همچنین افزایش کارایی بازار سرمایه است. جهت هر چه کاراتر شدن بورس نیز، نیاز به عرضه اوراق بهادار متنوع با ریسک و بازده متفاوت میباشد، عرضه اوراق اختیار و آتی معامله، کمک بزرگی به کارتر شدن این بازار مهم مالی خواهد نمود ولی، باید به این یک سؤال پاسخ داده شود که به این ابزا...
متن کاملشیوه های بهبود قراردادهای آتی در بورس کالای ایران
با توجه به تحولات اقتصادی سالهای گذشته، تولید کنندگان و مصرف کنندگان به نوسانات قیمتها توجه بیشتری داشته و به دنبال رفع نااطمینانی نسبت به آینده و جلوگیری از ایجاد ضرر و زیان ناشی از این گونه ریسکها هستند. به عبارت دیگر، فروشنده و خریدار برای دوری از نااطمینانی و به دنبال کسب اطمینان نسبت به فروش و خرید محصول خود در آینده با قیمت مشخص می باشند. علاوه بر فروشندگان و خریداران، سفته بازان بازیگر د...
متن کاملتحلیل حقوقی بیانیه ریسک در قراردادهای آتی بورس کالای ایران
شناسایی و اجرای ضوابط حقوق تعهدات همواره میسور نبوده و در مواردی به سبب تفاوت مبانی و یا دشواری در تمییز ریشۀ تعهد، نمیتوان به سادگی قضاوت کرد که آیا مسؤولیت (قراردادی یا مدنی) محقق شده یا خیر؟ از جمله مصادیق مشتبه در این زمینه، شناسایی مسؤولیت ناشی از بیانیه ریسک در قراردادهای آتی است. وجه این دشواری آنجاست که اولاً؛ نظم معاملات در بورس و اوراق بهادار لزوماً قواعد عمومی قراردادها در حقوق مدنی ر...
متن کاملتأثیر کیفیت حسابرسی بر بازده آتی سهام شرکت های پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران
حسابرسی، اعتبار اطلاعات در دسترس استفادهکنندگان را افزایش میدهد و با افزایش کیفیت حسابرسی، کیفیت اطلاعات نیز افزایش مییابد. درواقع حسابرسی، موجب کاهش عدم تقارن اطلاعاتی میان مدیریت و استفادهکنندگان میشود، تا از این طریق استفادهکنندگان از گزارشهای مالی، توانایی ارزیابی و پیشبینی عملکرد مالی شرکت را داشته باشند. این پژوهش بهدنبال بررسی ارتباط بین کیفیت حسابرسی با بازده آتی سهام است. نمون...
متن کاملرابطه مالکیت نهادی با عملکرد مالی آتی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و بمبئی
در این پژوهش رابطه مالکیت نهادی و علم کرد آتی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و بمبئی موردبررسی قرار گرفت و از متغیرهای تعداد مالکیت نهادی و درصد مالکیت نهادی بهعنوان متغیر مستقل استفاده و ازآنجاکه عملکرد شرکتها در مالکیت نهادی و ساختار آن مفهوم چندبعدی دارد از نسبت قیمت سود هر سهم و Q توبین نیز بهعنوان متغیر وابسته مورداستفاده قرار گرفت. آزمون فرضیههای پژوهش به کمک تج...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
مبانی فقهی حقوق اسلامیجلد ۹، شماره ۱ (بهار و تابستان۱۳۹۵)، صفحات ۲۷-۸۰
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023